واى بر کسى که غفلت بر او چیره شود ؛ کوچ خود را فراموش کند و آماده نشود

ترجمه کلمه به کلمه :

• وَیلٌ : وای بر / هلاکت باد
• لِمَن : برای کسی که
• غَلَبَت : غلبه کرد / چیره شد
• عَلَیهِ : بر او
• الغَفلَهُ : غفلت
• فَنَسِىَ : پس فراموش کرد
• الرِّحلَهَ : سفر (یعنی سفر آخرت)
• وَ لَم یَستَعِدَّ : و آماده نشد

این حدیث شریف ، پیامی است پر از هشدار و انذار درباره‌ی یکی از خطرناک‌ترین امراض روحی و اخلاقی ، یعنی “غفلت”. غفلت ، حالتی است که انسان را از درک حقایق و واقعیت‌ها ، به خصوص حقایق مربوط به سرنوشت نهایی خود ، باز می‌دارد .

• غلبه غفلت : زمانی که غفلت بر انسان چیره می‌شود ، یعنی دیگر یک حالت گذرا نیست ، بلکه بر فکر ، عمل ، و تصمیمات او سایه افکنده است . در این حالت ، انسان به قدری درگیر مسائل دنیوی ، لذت‌های زودگذر ، یا حتی مشغله‌های بیهوده می‌شود که از امور اساسی و حیاتی غافل می‌ماند . این غلبه ، او را از مسیر درست منحرف کرده و در مسیری هلاکت‌بار قرار می‌دهد .
• فراموشی سفر (الرِّحلَهَ) : “الرِّحلَهَ” در اینجا اشاره به سفر بسیار مهم و نهایی انسان دارد : سفر از این دنیا به سرای باقی ، یعنی سفر به سوی آخرت ، برزخ و قیامت . این سفری است که هیچ‌کس از آن گریزی ندارد و سرانجامِ زندگیِ هر انسانی است . غفلت باعث می‌شود انسان این حقیقت مُسَلم را فراموش کند ؛ گویی که قرار نیست از این دنیا برود و یا اینکه اصلاً عاقبتی در کار نیست . این فراموشی ، ریشه‌ی بسیاری از گمراهی‌ها و بی‌مسئولیتی‌ها در زندگی است .
• عدم آمادگی : نتیجه‌ی طبیعی فراموش کردن این سفر بزرگ ، عدم آمادگی برای آن است . کسی که به یاد سفر نیست ، چگونه برای آن توشه برمی‌دارد ؟ آمادگی برای این سفر شامل اعمال صالح ، توبه از گناهان ، کسب رضایت الهی ، و مهیا کردن دل برای ملاقات پروردگار است . کسی که غافل است و سفر را فراموش کرده ، نه تنها برای این آمادگی تلاش نمی‌کند ، بلکه شاید حتی به فکرش هم خطور نکند .