هدایت یافت آن که جامه دیندارى بر تن کرد

ترجمه کلمه به کلمه :

• هُدِىَ : هدایت شد / راهنمایی شد
• مَن : کسی که
• تَجَلبَبَ : جِلباب پوشید / خود را با جِلباب پوشاند
• جِلبابَ : جِلباب (نوعی پوشش سرتاسری است)
• الدّینِ : دین / دینداری

این حدیث شریف ، به بیانی بلیغ و عمیق ، به یکی از اصول اساسی هدایت انسانی اشاره دارد . در این عبارت نورانی ، “جِلباب” که پوششی بلند و سرتاسری است ، به عنوان استعاره‌ای برای مفهوم دینداری به کار رفته است . این تمثیل ، معانی و پیام‌های مهمی را در خود جای داده که در ادامه به تفصیل بیان می‌شود :

1. جامعیت و فراگیری دینداری : انتخاب واژه “جِلباب” برای “دین” نشان‌دهنده‌ی آن است که دینداری نباید صرفاً به اعمالی محدود یا ظواهری خاص منحصر شود ، بلکه می‌بایست تمام ابعاد وجودی و شئونات زندگی فرد را در برگیرد . همان‌گونه که جِلباب سراسر بدن را پوشش می‌دهد ، دین نیز لازم است بر اندیشه‌ها ، باورها ، اخلاق ، رفتارها ، و تعاملات اجتماعی فرد سایه افکند و در تمامی لحظات حیات او ساری و جاری باشد . این جامعیت ، موجب هماهنگی و یکپارچگی شخصیت انسان در مسیر الهی می‌گردد .
2. هدایت به مثابه پیامد دینداری عمیق : بخش دوم حدیث ، یعنی «هُدِىَ» ، بیانگر نتیجه و پیامد چنین دینداری‌ای است . هدایت ، امری اتفاقی نبوده و تنها زمانی محقق می‌گردد که فرد آگاهانه و با تمام وجود ، “جِلباب دین” را بر تن کند. این بدان معناست که پذیرش ظاهری یا عمل به بخش‌های گزینشی از دین ، ممکن است به هدایت کامل منجر نشود . اما آنگاه که اصول و ارزش‌های دینی به سان پوششی فراگیر ، تمامی وجود انسان را احاطه کند ، فرد در مسیر صحیح زندگی قرار گرفته و از گمراهی و انحراف مصون می‌ماند . هدایت در این بستر ، به معنای دستیابی به بینش صحیح ، انتخاب راه صواب ، و نیل به سعادت حقیقی دنیوی و اخروی است .
3. تأکید بر عمق در برابر سطحی‌نگری: این حدیث ، هشداری ظریف در برابر دینداری سطحی و قشری است . دینداری مطلوب از دیدگاه این روایت ، مستلزم تعمق و ریشه‌دار شدن آموزه‌های الهی در جان و ضمیر انسان است . هنگامی که دین در تمامی لایه‌های فکری و عملی انسان نفوذ کند ، می‌تواند نقش راهبر و راهنمای او را به طور کامل ایفا نماید و او را به سرمنزل مقصود رهنمون سازد .

در نهایت ، این حدیث شریف ، یک الگوی عملی برای دستیابی به هدایت پایدار ارائه می‌دهد : برای آنکه فردی به معنای واقعی کلمه هدایت یابد و در مسیر حق استوار بماند ، لازم است که دین را نه به عنوان یک بخش منفک ، بلکه به عنوان یک چارچوب کامل و فراگیر برای تمامی جنبه‌های زندگی خود بپذیرد و آن را در تمام وجود خویش تجلی بخشد .