ترجمه کلمه به کلمه:
- کُلُّ : هر ، تمام
- داءٍ : بیماری ، درد
- یُداوى : درمان می‌شود ، معالجه می‌شود
- اِلاّ : مگر ، مگر اینکه ، به جز
- سُوءَ : بدی ، زشتی ، فساد
- الخُلقِ : خوی ، سجیه ، خلق و خو ، باطن
این حدیث شریف به تفاوت عمیقی بین بیماری‌های جسمی و بیماری‌های روحی و اخلاقی اشاره دارد . نکته اصلی این است که در حالی که بدن انسان توانایی بازسازی و ترمیم دارد و برای بسیاری از بیماری‌ها درمان‌هایی وجود دارد ، “بداخلاقی” یا “سُوء الخُلق” به عنوان یک بیماری روحی و اخلاقی ، درمان بسیار دشواری دارد و در برخی موارد ، شاید درمان آن غیرممکن باشد .
- اهمیت اخلاق : این حدیث بر اهمیت فوق‌العاده اخلاق و خوش‌خلقی تأکید دارد . خوش‌خلقی نه تنها باعث آرامش و سعادت خود فرد می‌شود ، بلکه روابط او را با دیگران نیز بهبود می‌بخشد .
- تأثیر اجتماعی بداخلاقی : بداخلاقی نه تنها زندگی فرد را تلخ می‌کند ، بلکه می‌تواند باعث رنجش خانواده ، دوستان و جامعه نیز بشود .
- تلاش برای اصلاح : با وجود دشواری ، نباید از تلاش برای اصلاح اخلاق ناامید شد . با توکل بر خدا ، کمک گرفتن از اهل معرفت ، می‌توان تا حد زیادی بداخلاقی‌ها را درمان کرد ، هرچند حدیث بر دشواری آن تأکید دارد .
در واقع ، این حدیث تلنگری است تا بیشتر به اصلاح باطن و اخلاق خود بپردازیم ، زیرا این بخش از وجود ما ، اگر بیمار شود ، درمانش بسی دشوارتر از جسم خواهد بود .
