ترجمه کلمه به کلمه :
- عَلَیکَ : بر تو باد / باید بر تو باشد (اینجا به معنی “لازم است” یا “باید” هستش)
- بِإخوانِ : به برادرانِ / با دوستانِ
- الصَّفاءِ : صفا / پاکی / یکرنگی
- فَإنَّهُم : پس به درستی که آنها / زیرا آنها
- زینَهٌ : زینت / آراستگی / زیور
- علی : بر / در هنگام
- الرَّخاءِ : آسایش / رفاه / خوشی
- وَ : و
- عَونٌ : کمک / یاری
- فِى : در / در هنگام
- البَلاءِ : بلا / سختی / گرفتاری
این حدیث شریف ، یکی از آموزه‌های حکیمانه در باب اهمیت انتخاب هم‌نشین و رفیق نیکو است . مضمون اصلی حدیث ، تأکید بر فضیلت “اخوان الصفا” یا همان “دوستان باصفا و یکرنگ” می‌باشد . این دوستان ، کسانی هستند که روابطشان بر پایه صداقت ، وفاداری و خلوص بنا شده است .
حدیث، دو ویژگی برجسته و حیاتی این گونه دوستان را در دو موقعیت متفاوت زندگی بیان می‌کند :
- “زینَهٌ عَلَی الرَّخاءِ” (زینت در هنگام آسایش) : هنگامی که زندگی بر مدار خوشی و آسایش می‌چرخد ، حضور دوستان حقیقی ، موجب افزایش زیبایی و غنای این لحظات می‌شود . آنان نه تنها شریک شادی‌ها و موفقیت‌ها هستند ، بلکه با حضورشان ، معنا و لذت آسایش را دوچندان می‌سازند .
- “وَ عَونٌ فِى البَلاءِ” (و یاری‌گر در هنگام بلا) : اما اهمیت حیاتی این دوستان ، در زمانه‌های سخت و هنگام مواجهه با مشکلات و بلایا آشکارتر می‌گردد . در این هنگام ، دوستان باصفا همچون تکیه‌گاهی محکم ، یاور و مددکار انسان خواهند بود . آنان با حمایت‌های عاطفی ، مشاوره‌های دلسوزانه و کمک‌های عملی ، بار مشکلات را از دوش فرد برمی‌دارند و امید و توان لازم برای عبور از بحران‌ها را در او تقویت می‌کنند . این یاری‌گری ، ارزشی فراتر از هر گنجی دارد .
در مجموع ، این حدیث شریف به ما می‌آموزد که در پی یافتن و حفظ دوستانی باشیم که وجودشان هم در شادی‌ها موجب ارتقاء و زینت است و هم در غم‌ها و سختی‌ها ، تکیه‌گاه و یاری‌رسان . اینان سرمایه‌های حقیقی زندگی هستند که ارزششان در گذر زمان و در فراز و نشیب‌های روزگار ، بیش از پیش نمایان می‌شود.
